Szkoła Podstawowa z Oddziałem Przedszkolnym im. Jakuba Kani w Domaradzu

Jaki wpływ mają uwarunkowania rodzinne na przebieg kariery szkolnej dziecka

Charakter i postawa dzieci w dużej mierze zależy od tego, jak byli traktowani w dzieciństwie przez rodziców. Tak naprawdę, każde dziecko jest inteligentne. Dlaczego dzieci w związku z tym mają problemy w szkole? Pomyśl o tym w ten sposób: czy jest możliwe, żeby dziecko wierzyło w siebie, kiedy nikt w nie nie wierzy? Czy jest możliwe, żeby dziecko odnosiło sukcesy, jeżeli nie wierzy we własne siły i możliwości? Dlatego należy wspierać dziecko w każdym momencie, ale nie dawać mu pozytywnych komunikatów „na wyrost”, to nic nie da. Trzeba szukać rzeczywistych jego talentów i możliwości. Odkrywać jego talenty i możliwości. Robić to razem z dzieckiem. Dzieci są bardzo świadome swoich braków, niewiele jednak wiedzą o swoich mocnych stronach. Nauczyły się źle o sobie myśleć. Należy bardzo dużą wagę przywiązywać do tego, żeby dzieci poznawały siebie od najlepszej strony. Uważam, że jest to podstawowy warunek, żeby dziecko mogło osiągać jakiekolwiek sukcesy. Jak to robić? Opowiem na przykładzie. Jeżeli dziecko do nas mówi „ja potrafię tylko dobrze grać w piłkę”, to powinniśmy zapytać się: „Jaki masz talent, co takiego sprawia, że tak dobrze potrafisz grać?”. Przecież żeby dobrze grać w piłkę, trzeba być bardzo inteligentnym, bystrym i spostrzegawczym. Na bieżąco trzeba myśleć, analizować, oceniać sytuację na boisku. Dopasowywać się do niej i stosownie reagować. Dziecko takie musi mieć również zdolności interpersonalne, umiejętność pracy w grupie. Kiedy dzieci to od nas usłyszą, stają się szczęśliwsze są podekscytowane, zadowolone, zaczynają sobie uświadamiać swoją wartość. Każde dziecko jest inteligentne. Najpierw tłamsimy nasze dzieci, a potem, kiedy tracą naturalne zainteresowanie nauką i mają trudności w szkole, załatwiamy im korepetycje.

Rola rodzica wymaga dzisiaj niezwykłej intuicji, wiedzy i cierpliwości. Często nie wiemy, jak reagować na zachowania dziecka. Kiedy być stanowczym, a kiedy wycofać się i odpuścić? Kiedy zachęcać i motywować, a kiedy pozwolić popełnić błąd? Jak nauczyć się, że dziecko może przeżyć upadek? Przede wszystkim zaś, jak sprawić, by jego źródłem wiary w siebie stała się jego własna siła i równowaga wewnętrzna? Najczęściej jesteśmy wystawieni na próbę, gdy musimy, stawić czoło widokowi naszych dzieci pozbawionych ochrony i doświadczenia. Nie mamy się, na czym oprzeć, gdyż świat zmienia się trochę za szybko, a dawne sposoby i metody są już nieprzydatne. Jak mamy wspierać, prowadzić i dodawać odwagi naszym dzieciom, aby utrzymały się na nogach nawet wśród najsroższej wichury?  Jak mamy sprawić, by stały się same dla siebie źródłem wiary i zaufania, którym dotąd my dla nich byliśmy? Co zrobić, by dziecko nawet w najtrudniejszej chwili mogło liczyć na swoją wewnętrzną siłę?

Chciałabym zachęcić rodziców, żeby uwierzyli we własne siły, zaufali swojej intuicji i nie poddawali się presji otoczenia. Owszem należy czerpać wiedzę z dostępnych nam źródeł na przykład z książek, porad różnych fachowców lekarzy również z Internetu. Jednak we wszystkim należy zachować umiar i zdrowy rozsądek.

Istotnym czynnikiem warunkującym ciepło rodzinne jest umiejętność słownego komunikowania się rodziców z dziećmi i odwrotnie. Rozmowy i dyskusje dostarczają dziecku doświadczeń, na podstawie, których kształtuje się jego osobowość. Wartościowanie zachowań, wypowiadane opinie ze strony rodziców i dzieci mają wpływ na wzajemne rozumienie się, wgląd we własną osobowość, wniknięcie w swoje zdolności, potrzeby i zainteresowania.

Efektywna komunikacja pozwala na otwartość poszczególnych członków rodziny wobec siebie, to z kolei pozwala uniknąć niejasności, a także stwarza możliwość wymiany informacji. Wzrasta poczucie tożsamości osoby, rozwija się umiejętność odbioru i przekazu uczuć.

Prawidłowe postawy rodzicielskie, które wpływają korzystnie na proces rozwoju dziecka, cechują: akceptacja, rozwijanie samodzielności, umiejętność współdziałania. Akceptacja opiera się na więzi emocjonalnej istniejącej między rodzicami, a dzieckiem. Rodzice przez aprobatę i chwalenie dziecka za podejmowanie najpierw prostych, a potem coraz bardziej skomplikowanych czynności, zachęcają je do wysiłku i jednocześnie umacniają jego wiarę we własne siły. W ten sposób uczą dziecko aktywności oraz rozwijają jego samodzielność.

Godną polecania jest książka napisana przez Cheri Florynce i Marin Gazzaniga „Siła miłości”. Jest to przejmująca opowieść o triumfie matki, która wygrała walkę o jakość życia syna. Lekarze orzekli, że chłopiec nigdy nie będzie zdolny do nauki i normalnego życia. Nie uwierzyła im i nie poddała się. Teraz jej syn jest w college’u.

Na pewno nie wyczerpałam wszystkich możliwych kombinacji, jest ich nieskończoność. Tak dużo jest różnych dróg, po, których toczy się życie każdego człowieka. Jednak starałam się nakreślić, chociaż te najistotniejsze.
Życie pisze tak różne scenariusze, że każdy człowiek mógłby napisać o sobie książkę i na pewno byłaby ciekawa. Jakim, kto będzie człowiekiem w przyszłości jest w pewnym stopniu ograniczone tym jak był traktowany w dzieciństwie, szczególnie przez swoich rodziców. Przykład „klasy geniuszy” uświadamia nam, jak wiele zależy od nauczycieli i innych osób, z którymi często przebywamy. Poniżej zamieściłam literaturę do której serdecznie polecam.

R. Campbell „Twoje dziecko potrzebuje Ciebie”,.A. Faber, E. Mazlish, „ Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły.”,S. Forward, „ Toksyczni rodzice”, Jacek Santorski&Co Agencja Wydawnicza Sp. z o.o,. Warszawa 2006r.,
E. Furman „ Jak wspierać dziecko w rozwoju”,S. Goddard Blythe „ Harmonijny rozwój dziecka,T. Gordon „Wychowanie bez porażek”,.J.G. Woititz „Wymarzone dzieciństwo”,

Opracowano na podstawie artykułu Małgorzaty Gralak, 2022-03-11

Pedagog szkolny: Bogusława Krawczyk